Mutxamel, gelegen op een steenworp van de Middellandse Zee en omringd door de glooiende heuvels van het binnenland van de provincie Alicante, is een plek waar natuur en landschap nog altijd de hoofdrol spelen. De natuur rondom deze charmante plaats is niet alleen verrassend divers, maar vormt ook een waardevolle schakel tussen kust en binnenland. Hier ontvouwt zich een mozaïek van geurende pijnboombossen, stille dalen en open vlaktes waar wilde bloemen bloeien. Laten we samen op verkenning gaan in dit natuurlijke erfgoed.
Tussen bergen en vlaktes: het landschap rondom Mutxamel
Het landschap rond Mutxamel verraadt direct dat het dorp op een overgangszone ligt. Aan de ene kant ligt de vruchtbare vlakte van de rivier de Río Montnegre, die in het verleden via een ingenieus netwerk van irrigatiekanalen – de zogeheten “acequias” – werd ingezet voor de landbouw. Deze rivier, hoewel vaak drooggevallen in de zomer, is van oudsher van levensbelang voor de regio. Aan de andere kant verheffen zich de uitlopers van het Sierra del Maigmó-gebergte, die het decor vormen voor een ruiger natuurlandschap.
De Sierra del Maigmó ligt op korte rijafstand van Mutxamel en biedt met zijn hoogste top van 1296 meter niet alleen verkoeling op warme zomerdagen, maar ook spectaculaire 
uitzichten tot aan de zee. De route naar deze bergen voert door een typisch mediterraan cultuurlandschap van amandel- en olijfbomen, afgewisseld met kleine dennenbosjes. In de herfst kleurt het landschap warm geel en oranje, terwijl in het voorjaar de amandelbloesem een witte sluier over de heuvels werpt.
Beschermde natuur: Paraje Natural de la Serra de la Ballestera
Dichter bij Mutxamel zelf vinden we het natuurgebied Serra de la Ballestera, een bescheiden maar waardevolle oase voor flora en fauna. Dit gebied staat bekend om zijn karakteristieke vegetatie van Aleppo-dennen, wilde tijm, rozemarijn en lavendel. De geuren van deze mediterrane planten vullen de lucht zodra de zon het landschap verwarmt. Hier kun je in alle rust wandelen, onderbroken door het gezang van leeuweriken of het geritsel van een hagedis in het struikgewas.
De Serra de la Ballestera wordt bovendien bewoond door verschillende diersoorten. Roofvogels zoals de buizerd en de torenvalk cirkelen hier regelmatig hoog boven de heuvels, speurend naar prooi. In de schemering komen de schuwe steenmarter en de vos tevoorschijn, terwijl overdag kleurrijke vlinders fladderen van bloem tot bloem. Voor vogelliefhebbers is dit gebied een ware ontdekking: in het voorjaar maken trekvogels als de bijeneter en de hop hier hun 
opwachting.
Plantenrijkdom in en rond Mutxamel
Wat Mutxamel bijzonder maakt, is de combinatie van gecultiveerde en wilde natuur. In de vruchtbare gronden rond het dorp worden nog altijd citrusvruchten, amandelen en johannesbrood geteeld. De johannesbroodboom, met zijn dikke peulen en schaduwrijke kruin, is kenmerkend voor de streek. Deze robuuste boom is bestand tegen droogte en vormt al eeuwenlang een onmisbaar onderdeel van het agrarische landschap.
Daarnaast groeit hier de altijd groene mastiekboom (Pistacia lentiscus), een struik die in het Middellandse Zeegebied veel voorkomt en vroeger werd gebruikt voor het maken van hars. Ook de steeneik, met zijn leerachtige bladeren en kromme takken, is een vaste bewoner van de heuvelachtige zones rond Mutxamel. Deze boom is een ware overlever, die zelfs op de droogste hellingen wortel weet te schieten.
Rivieren, ravijnen en waterrijke verrassingen
Hoewel Mutxamel niet direct aan de kust ligt, kent de omgeving wel degelijk waterrijke plekken. De al eerder genoemde Río Montnegre voert slechts bij hoge regenval daadwerkelijk water, maar vormt een belangrijk ecologisch lint door het landschap. Langs de droge rivierbedding groeien riet, tamarisk en oleander – planten die zich goed weten aan te passen 
aan wisselende omstandigheden. In sommige seizoenen verandert het droge dal in een tijdelijke habitat voor kikkers, libellen en zelfs waterslangen.
Een bijzondere plek is de Barranc dels Arcs, een indrukwekkend ravijn ten noorden van Mutxamel waar erosie diepe kloven in het landschap heeft uitgesneden. Deze barranco, vaak droog maar na een regenbui gevuld met waterplassen en kleine stroompjes, vormt een ideale schuilplaats voor dieren zoals de Moorse landschildpad, diverse gekko's en zelfs de zeldzame Iberische kikker.
Een paradijs voor natuurliefhebbers en wandelaars
Voor wandelaars en rustzoekers is Mutxamel een waar paradijs. De natuur is hier niet groots en overweldigend zoals in nationale parken, maar juist subtiel, stil en verrassend. Een eenvoudige wandeling vanuit het centrum van Mutxamel leidt je binnen enkele minuten naar de eerste amandelboomgaarden of geurige dennenbossen. Dankzij de ligging nabij natuurgebieden als het Parque Natural del Maigmó y Serra del Sit en het Parque de la Granadella (iets verder naar het noorden), kun je vanuit Mutxamel ook grotere dagtochten plannen.
Ook mountainbikers en ruiters kunnen hun hart ophalen in deze regio, want er zijn meerdere routes uitgezet door het glooiende landschap, waarbij je het ene moment door open 
akkers rijdt en het volgende moment langs ruige rotswanden of onder de schaduw van pijnbomen.
Natuur als bindmiddel van verleden en toekomst
Wat Mutxamel zo aantrekkelijk maakt voor wie houdt van rust en buitenleven, is dat de natuur hier verweven is met het dagelijks leven. Niet zelden zie je ouderen op een bankje onder een oude olijfboom zitten, of hoor je het gerinkel van geitenbellen uit een naburig dal. Kinderen groeien op met het geluid van krekels, de geur van wilde kruiden en de wetenschap dat je op een steenworp van je huis midden in de natuur kunt zijn.
De natuur in en rond Mutxamel is niet alleen een plek om tot rust te komen, maar ook een levend erfgoed – een herinnering aan een manier van leven waarin de mens zich nog moest aanpassen aan het ritme van de seizoenen. En dat maakt deze plek, op steenworp van de drukke Costa Blanca, tot een ware ontdekking. Een plek waar de horizon nog ruikt naar rozemarijn.