Wie vandaag door de straten van Rojales slentert, zal niet meteen vermoeden dat deze vredige gemeente ooit het toneel was van een turbulente geschiedenis. Onder de kalme oppervlakte van het hedendaagse leven schuilt een verleden dat diep verankerd is in het Iberisch schiereiland, met invloeden van Iberiërs, Romeinen, Moren en Castilianen. Elke steen in het oude centrum, elke boog van de brug over de Río Segura draagt een echo van de tijd met zich mee.
De eerste tekenen van bewoning in het gebied rond Rojales gaan terug tot de prehistorie. Archeologische vondsten duiden op menselijke aanwezigheid in de omgeving lang voor onze jaartelling, maar het is pas vanaf de Moorse periode – vanaf de 8e eeuw – dat er sprake is van een meer permanente nederzetting. De Moren, meesters in waterbeheer en landbouw, zagen in het dal van de Segura een vruchtbare oase. Ze legden irrigatiekanalen aan, bouwden terrassen en ontwikkelden een manier van boeren die de regio eeuwenlang zou vormen. De naam ‘Rojales’ zou zelfs afgeleid zijn van het Arabische Rux Al-Asad, wat zoiets zou betekenen als ‘rots van de leeuw’, al zijn de etymologen daar nog altijd niet unaniem over.
Na de Reconquista, waarin de christelijke koningen geleidelijk het Iberisch schiereiland heroverden, kwam ook Rojales in Castiliaanse handen. De overgang verliep niet zonder slag of stoot, maar uiteindelijk werd het gebied rond 1240 onderdeel van het koninkrijk Castilië, en later van de Kroon van Aragón. In deze tijd ontwikkelde Rojales zich tot een klein, agrarisch dorp dat draaide op het ritme van het land, de rivier en de seizoenen.
De 18e eeuw markeerde een kantelpunt in de geschiedenis van Rojales. In 1737 verkreeg het dorp formeel de status van zelfstandige gemeente, los van Guardamar. Daarmee begon een periode van grotere autonomie en economische bloei. In diezelfde eeuw werd ook de iconische brug over de Segura gebouwd – een constructie van steen met zeven bogen, ontworpen door architect Jaime Bort. Tot op de dag van vandaag vormt deze brug het symbolische hart van Rojales. Ze verbindt niet alleen de oevers, maar ook verleden en heden.
De welvaart van Rojales in deze periode was nauw verbonden met de landbouw. Het land rond de rivier was uitzonderlijk vruchtbaar, en het dorp werd bekend om zijn groenteteelt en citrusproductie. De molens die langs de rivier verschenen – waaronder de Molí de Viento, een klassieke windmolen – dienden om graan te malen, en herinneren ons eraan dat het leven in Rojales altijd nauw verweven is geweest met het land.
De 19e eeuw bracht echter nieuwe uitdagingen. Politieke instabiliteit in Spanje, de oorlogen van Napoleon, interne spanningen tussen liberalen en conservatieven – al deze factoren lieten ook hun sporen na in Rojales. De bevolking groeide gestaag, maar met name armoede en migratie drukten op het dagelijks leven. Veel inwoners trokken weg naar steden als Alicante of Valencia op zoek naar werk, of waagden zelfs de oversteek naar Latijns-Amerika.
Toch bleef Rojales veerkrachtig. In de vroege 20e eeuw werden de eerste stappen gezet naar modernisering. De aanleg van verharde wegen, elektriciteit en een postkantoor 
markeerden het begin van een nieuw tijdperk. Maar net als zoveel dorpen in de regio bleef het ook een plek van traagheid, waar het leven zich voltrok in herhaling en gemeenschap. Het was een plek van zondagsmissen, marktdagen en familiefeesten – waar de roep van de kerkklokken en het geplons van de rivier de soundtrack van het leven bepaalden.
Na de Spaanse Burgeroorlog (1936–1939), die Rojales niet gespaard liet, volgden magere jaren onder het regime van Franco. Toch begon er vanaf de jaren zestig langzaam een transformatie. De opkomst van het toerisme aan de Costa Blanca wierp zijn schaduw vooruit, en Rojales – hoewel geen kustplaats – profiteerde mee. Vooral in de jaren zeventig kwam er een ongekende ommezwaai met de ontwikkeling van Ciudad Quesada. Waar eerst slechts landbouwgrond lag, ontstond een complete woonwijk gericht op buitenlanders. Deze ontwikkeling was revolutionair voor die tijd, en maakte van Rojales een internationale gemeente avant la lettre.
De komst van buitenlandse bewoners bracht ook een nieuwe dynamiek met zich mee. De lokale economie verschoof geleidelijk van landbouw naar diensten en vastgoed, en het culturele landschap kreeg een internationaler karakter. Tegelijkertijd bleef het traditionele Spanje voelbaar aanwezig, in de feesten, de gastronomie en de manier waarop mensen met elkaar omgaan. De balans tussen moderniteit en traditie is in Rojales opvallend goed bewaard gebleven.
In de eenentwintigste eeuw heeft Rojales zich verder ontwikkeld tot een gemeente met meerdere gezichten. Enerzijds is er het authentieke dorp, met zijn oude brug, kerktoren en wekelijkse markt. Anderzijds is er het nieuwe Rojales: de urbanisaties, de golfbaan, de cafés met Engelse ontbijtjes en Noorse bakkerijen. De gemeente is gegroeid, zowel in inwonersaantal als in karakter. Toch is er iets dat al die tijd gebleven is: de menselijke maat. In Rojales kent men elkaar nog, groet men op straat, en draait het leven om meer dan alleen de klok.
Wie de geschiedenis van Rojales leest, leest het verhaal van een Spaanse plattelandsgemeente die zich wist aan te passen aan de tijd, zonder zichzelf te verliezen. Een plek waar stenen verhalen vertellen, en waar onder het oppervlak van het moderne leven eeuwen van geschiedenis liggen verscholen – klaar om ontdekt te worden door wie zijn ogen de tijd gunt.