Geschiedenis San Fulgencio
De geschiedenis van San Fulgencio: van moerasgebied tot internationale enclave
Wie vandaag de dag door San Fulgencio wandelt, langs de witte huizen van de urbanisaties en de terrasjes waar Engels, Duits en Nederlands klinken, kan zich moeilijk voorstellen dat deze plek ooit een ontoegankelijk moerasgebied was. De geschiedenis van San Fulgencio is er een van transformatie. Niet abrupt, maar gestaag, in lagen opgebouwd — net als de bodem waarop het dorp rust, eeuwenlang gevormd door het water van de Río Segura.
Van Romeinen tot Moren
De oudste sporen van bewoning in het gebied rond San Fulgencio dateren uit de Romeinse tijd. Archeologische resten wijzen op kleine nederzettingen en landbouwactiviteiten, waarbij de vruchtbare gronden in de omgeving van de rivier benut werden. De nabijheid van de Romeinse Via Augusta — een belangrijke verbindingsweg langs de Middellandse Zeekust — bracht handel en mobiliteit.
Na het Romeinse rijk namen de Visigoten het over, en al snel volgden de Moren. Vanaf de 8e eeuw veranderde het landschap van het huidige San Fulgencio ingrijpend. De Arabieren introduceerden ingenieuze irrigatiesystemen — de acequias — en legden de basis voor het agrarisch gebruik van het gebied. Toch bleef het grootste deel van de huidige gemeente lange tijd dunbevolkt, omgeven door lagunes en moeilijk toegankelijk terrein.
De stichting in de 18e eeuw
De werkelijke oorsprong van het huidige San Fulgencio ligt in het jaar 1729. In dat jaar werd het dorp officieel gesticht als onderdeel van een kolonisatieproject door de Spaanse kroon. De gronden in dit deel van de Vega Baja waren in handen van de markies van Elche, die in overleg met de autoriteiten besloot tot het droogleggen en bewoonbaar maken van het moerasgebied.
Het dorp werd vernoemd naar San Fulgencio, een 7e-eeuwse bisschop van Cartagena en broer van de beroemde heilige Isidorus van Sevilla. De keuze voor deze naam was niet alleen religieus geïnspireerd, maar ook bedoeld om de nieuwe nederzetting een zekere waardigheid en beschermheiligdom te geven.
De eerste bewoners van het nieuwe dorp waren voornamelijk boeren uit andere delen van de regio, die aangetrokken werden door de belofte van vruchtbaar land. De bouw van de kerk van San Fulgencio in de tweede helft van de 18e eeuw vormde het symbolische en geografische hart van het nieuwe dorp.
Een dorpsleven in de schaduw van de landbouw
De eeuwen die volgden werden gekenmerkt door hard werken op het land. San Fulgencio ontwikkelde zich als een klein agrarisch dorp, met een economie gebaseerd op de teelt van citrusvruchten, artisjokken en andere gewassen die goed gedijden in de zanderige, drainerende bodem van de Vega Baja.
Tot diep in de 20e eeuw bleef het dorp relatief geïsoleerd. De infrastructuur in het gebied was beperkt en de bewoners leefden vooral van hun eigen opbrengsten. Er werd geleefd volgens het ritme van de seizoenen, van de oogst en van het kerkelijke jaar. Gemeenschapszin en familietradities speelden een centrale rol in het dagelijks leven.
De grote ommekeer: komst van de urbanisaties
De jaren ’80 en ’90 van de vorige eeuw brachten een ware revolutie in San Fulgencio. Waar voorheen enkel landbouwgronden lagen, verschenen plotseling straten, lanen en witte huizen. De urbanisatie La Marina werd aangelegd — aanvankelijk als vakantiegebied, maar al snel ontwikkelde het zich tot een woonwijk voor vooral Britse en later ook Nederlandse, Belgische en Duitse gepensioneerden.
De aantrekkingskracht was duidelijk: zonzekerheid, lage huizenprijzen, rust en ruimte. Voor de lokale Spaanse gemeenschap betekende deze internationale instroom een grote verandering. Nieuwe diensten en voorzieningen werden ontwikkeld: supermarkten met buitenlandse producten, Engelstalige artsen, makelaars en notarissen gespecialiseerd in buitenlandse cliënten.
De oorspronkelijke kern van San Fulgencio, met zijn smalle straatjes en centrale kerkplein, bleef bestaan, maar werd meer en meer omringd door de nieuwe realiteit van de urbanisaties. In feite ontstond er een dubbele identiteit: een traditioneel Spaans dorp én een internationale woonzone binnen dezelfde gemeentegrenzen.
Een gemeente in balans?
Vandaag de dag worstelt San Fulgencio af en toe nog met de erfenis van die snelle groei. De verhouding tussen het oude dorp en de urbanisaties is niet alleen cultureel, maar ook bestuurlijk complex. Toch is er in de afgelopen jaren steeds meer toenadering gekomen. Evenementen, markten en culturele activiteiten proberen bruggen te slaan tussen Spanjaarden en buitenlanders, tussen oud en nieuw.
De geschiedenis van San Fulgencio is daarmee niet alleen een verhaal van drooglegging en landbouw, maar ook van aanpassing en integratie. Het dorp heeft zich opnieuw uitgevonden, meerdere keren, en lijkt — met vallen en opstaan — zijn weg te vinden in de 21e eeuw.
Wat ooit begon als een ambitieus project om moerasland om te toveren tot leefbare grond, is vandaag een levendige, internationale gemeenschap die de uitdagingen van een veranderende wereld omarmt.