Wat, waar en wanneer
De Moros y Cristianos in Villena vinden dit jaar plaats van 5 tot en met 9 september in de Alto Vinalopó, provincie Alicante. Het betreft een van de meest omvangrijke feesten in de regio, met naar verwachting een piekdag waarop de aanwezigheid in de stad kan oplopen tot circa 60.000 personen, wanneer bezoekers en inwoners samen worden opgeteld. Het hart van de vieringen ligt rond de Plaza de Santiago, de Avenida de la Constitución en de historische kern. De organisatie ligt bij de Junta Central de Fiestas in nauwe samenwerking met de gemeente Villena. De editie van 2025 arriveert met versterkte logistiek, volledig digitale reservering van tribunes en een vroegtijdig uitverkochte eerste rij stoelen, naast extra stoelen langs het parcours. Het veiligheidsplan is afgestemd met hulpdiensten en politie, met bijzondere aandacht voor de drukste tijdvakken en de grote avondstoeten.
Historie
Villena kent een lange traditie van Moros y Cristianos, die teruggaat tot de late vijftiende eeuw en is gewijd aan Nuestra Señora de las Virtudes. De feesten zijn door de Spaanse overheid erkend als Fiesta de Interés Turístico Nacional en onderscheiden zich door veertien comparsas: zeven van het christelijke en zeven van het Moorse kamp. Kenmerkende onderdelen zijn de Embajadas (ambassadescènes), arcabucería (geschut), processies, de Gran Entrada en de Cabalgata. De editie van 2025 valt samen met het herdenkingsjaar van 500 jaar stadsstatus voor Villena, wat het culturele programma verbreedt met conferenties en presentaties. Binnen de lokale traditie worden bovendien historische pacten en symbolen herdacht, wat de feesten een gelaagd karakter geeft waarin religie, voorstelling, muziek en straatcultuur samenkomen.
Programma 5–9 september
De grote optochten concentreren zich op 5 en 6 september. Op vrijdag 5 september start om 16:00 uur de Gran Entrada, traditioneel vanaf de Calle Nueva richting de Avenida de la Constitución, waarbij de comparsas in vaste volgorde defileren. Op zaterdag 6 september volgt in de avond de Cabalgata, doorgaans vanaf 21:00 uur, opnieuw over de hoofdassen van het centrum. Overdag keren Dianas (ochtendparades) en religieuze handelingen terug, inclusief novenes en processies. Op 7 en 8 september domineren de historische onderdelen met guerrillascènes en Embajadas tussen Moorse en christelijke kamp, terwijl 9 september vaak in het teken staat van slotceremonies en de parade van nieuwe capitanes, alféreces en madrinas. De exacte looproutes, aanvangstijden per onderdeel en de volgorde van comparsas worden door de organisatie in aanloop naar elk onderdeel bevestigd.
Drukste editie ooit verwacht
Villena profileert zich als een van de meest participatieve Moros-y-Cristianos-feesten van de Comunidad Valenciana. Voor 2025 wordt, naast de duizenden bezoekers, gesproken over meer dan tienduizend directe deelnemers uit de veertien comparsas en de muziekkorpsen. Het tijdschema is verstrakt om doorstroom te borgen en de duur van de grote optochten te beperken. De uitverkochte stoelen in de eerste rij en de toevoeging van extra zitplaatsen langs het parcours zijn indicatoren van de verwachte drukte. De samenloop van de grote optochten met een weekend verhoogt de publieksintensiteit in de avonduren. Binnen de sectoren van het centrum worden in de drukste tijdvakken crowd control-maatregelen toegepast, variërend van linten en dranghekken tot gecontroleerde oversteekpunten.
Kostuums, muziek en comparsas
De visuele identiteit van de feesten wordt gedragen door de ateliers en kostuummakers in Villena en omliggende gemeenten. De comparsas presenteren uniformering en escuadras especiales met rijk gedecoreerde materialen als fluweel, brokaat, leder en metaal, in combinatie met hoofdtooien en schilden. Muzikale begeleiding komt van fanfares en bandas die specifieke marsen uitvoeren, waaronder pasodobles en composities uit het festero-repertoire. In de aanloop naar de feesten is het concert van pasodobles een vaste pijler. In 2025 worden daarnaast thematische initiatieven uitgelicht, waaronder programmatische accenten van bepaalde comparsas en nevenactiviteiten voor jongeren en kinderen. Deze productie- en repetitieketen ondersteunt rechtstreeks de lokale economie van textiel, ambacht, muziekonderwijs en evenemententechniek.
Bereikbaarheid
Villena ligt aan de A-31 (Alicante–Madrid) en is over de weg verbonden met Elda, Sax en de rest van de Vinalopó-vallei. Vanuit de provinciehoofdstad Alicante rijden regionale bussen (o.a. via Vectalia-lijnen) met haltes in de tussenliggende gemeenten; de frequenties en aangepaste zomerregeling worden door de vervoerder gecommuniceerd. Per spoor beschikt de stad over de hogesnelheidsstation Villena-AV en conventionele verbindingen richting Alicante-Terminal en Valencia, met online reisplanners bij de operatoren. Tijdens de feestdagen worden in de kern van Villena verkeersafsluitingen en omleidingen ingesteld rondom de optochtroutes. Reizigers uit kustgemeenten in de provincie Alicante beschikken daarmee over meerdere modaliteiten om de Moros y Cristianos Villena te bereiken binnen een redelijke reistijd, afhankelijk van vertrekpunt en gekozen verbinding.
Parkeren, looproutes en rolstoeltoegankelijkheid
In en rond het centrum geldt tijdens de feesten een specifiek verkeersplan, waarbij zones langs de Avenida de la Constitución en aangrenzende straten tijdelijk beperkt toegankelijk zijn. Regulier straatparkeren in gereguleerde zones blijft buiten de looproutes mogelijk binnen de lokale tijden, terwijl tijdelijke afsluitingen in de piekuren worden doorgevoerd. De organisatie coördineert de plaatsing van tribunes, dranghekken en doorsteken, met zichtlijnen die rekening houden met zittend publiek. Communicatiekanalen van gemeente en organisatie kondigen doorgaans vooraf locaties van sanitaire voorzieningen, EHBO-punten en logistieke steunpunten aan. Voor personen met beperkte mobiliteit worden in de regel voorzieningen en stoelen op strategische punten ingericht; details worden in de feestweek via de officiële kanalen geactualiseerd.
Ook leuk voor kinderen
Het dagprogramma bevat meerdere momenten die geschikt zijn voor gezinnen, waaronder ochtendparades, de Ofrenda en publieksvriendelijke elementen van de grote stoeten. Diverse comparsas en culturele instellingen ontplooien activiteiten gericht op kinderen, waarbij de nadruk ligt op kennismaking met muziek, kostuums en lokale traditie. Informatiedragers van de toeristische dienst zijn deels meertalig (Spaans/Engels) en zetten praktische gegevens, plattegronden en tijdstippen op een rij. Voor Nederlandstaligen in de provincie Alicante is Villena daardoor goed navigeerbaar, zeker in combinatie met de vaste structurering van de parade-routes en de duidelijk aangegeven publiekszones. De feestdata sluiten aan op het regionale festivalseizoen, waardoor bezoekers uit kustplaatsen centraal in de provincie de planning eenvoudig kunnen afstemmen op woon- en werkroosters.
Provincie Alicante
Binnen het jaarlijkse feestkader van de provincie Alicante gelden de Moros y Cristianos van Villena als referentiepunt door de schaal, de rijke muziekcultuur en de concentratie van hoofdacts in een compacte periode. De stad positioneert zich met een combinatie van religieuze traditie, historische en theatrale elementen en breed gedragen participatie. Voor de Nederlandstalige gemeenschap die wonen in Villena of in nabijgelegen plaatsen, biedt het programma 2025 een duidelijk gestructureerde kalender in de eerste helft van september, waarbij de piekmomenten op vrijdag en zaterdag plaatsvinden. De opschaling in tribunes, stoelen en routecommunicatie is representatief voor een editie die als de grootste van de laatste jaren wordt aangekondigd, met bijbehorende voorzieningen op het gebied van veiligheid en publieksinformatie.
Bron: Ayuntamiento de Villena (fiestas en coordinación y movilidad), Junta Central de Fiestas de Villena (programa y tribunas), Turismo Villena (fechas, comparsas y rutas), Cadena SER Villena (coordinación de seguridad, venta de sillas, agenda previa), El Español–Alicante (estimaciones de público), Comunitat Valenciana/Spain.info (ficha turística), Vectalia (líneas regionales), operadores ferroviarios (planificadores de horarios). Actualizado 29-08-2025.